Εν καιρώ και στα Ελληνικά δεδομένα…

“Είναι μαθητοκεντρική η φιλοσοφία του Flipped Classroom γιατί ο μαθητής είναι αυτός που οδηγεί το μάθημα μέσω των αποριών που έχει απο το βίντεο της προηγούμενης ημέρας.
Τώρα ο καθηγητής χρησιμοποιεί τον περισσότερο χρόνο του μαθήματος για να λύνει τις απορίες των μαθητών του, οι οποίοι δεν παραιτούνται απο την μελέτη, αλλά προσπαθούν με ενδιαφέρον να λύσουν το project που τους έχει ανατεθεί.”

Με την «Ανεστραμένη Εκπαίδευση» όπως θα μπορούσαμε να τη μεταφράσουμε, η παράδοση του μαθήματος και η μελέτη τών μαθητών έχουν αντιστραφεί χρονικά. Η παράδοση του μαθήματος γίνεται στο σπίτι πριν απο το μάθημα μέσω μικρών βίντεο ή οποιουδήποτε άλλου ηλεκτρονικού υλικού που έχει ετοιμάσει ο καθηγητής. Η τάξη γίνεται ενας χώρος όπου λύνονται οι απορίες των μαθητών ατομικά, ενω προωθείται το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών και του καθηγητή για την επίλυση μεγαλύτερων project.

Ο επαναπροσδιορισμός των ρόλων του μαθητή και του καθηγητή που στοχεύει η φιλοσοφία του Flipped Classroom, δίνει τη δυνατότητα στους καθηγητές να λειτουργούν περισσότερο σαν σύμβουλοι και να ενθαρρύνουν τους μαθητές τους για προσωπική έρευνα και συνεργασία με του συμμαθητές τους. Έτσι μέσω της έρευνας και της συνεργασίας, οι μαθητές εμπεδώνουν πλήρως το μάθημά τους, σε αντίθεση με τον σημερινό τρόπο διδασκαλίας που πολλές φορές οδηγεί τους μαθητές στην αποστήθιση.

Flipped Classroom (Ανεστραμένη Εκπαίδευση)

Θεματολογία στην οποία εντάσσεται: Πολιτιστικά Προγράμματα

Διάρκεια προγράμματος: Από 12-12-15 Μέχρι 8-5-15

Εκπ/κοι που πήραν μέρος: Κώστας Τρικάλης ΠΕ19,  Μαριάννα Κουνέλη ΠΕ03.05

Συνολικός αριθμός μαθητών που πήραν μέρος: 45

Αγόρια: 25, Κορίτσια: 20, Τάξεις: 3, Τμήματα: 10

Μέθοδος υλοποίησης προγράμματος:

• Μέσω διάλεξης και σχετικής συζήτησης

• Μέσω μεθόδων αλληλεπίδρασης

• Επίδειξη και δοκιμή

• Αυτοδιδασκαλία με ΤΠΕ

• Εξ αποστάσεως μάθηση

• Αναστροφή του κλασσικού ρόλου μαθητή – καθηγητή

Τρόπος υλοποίησης εκπαιδευτικού προγράμματος: Ελεύθερο από προκαθορισμένες προδιαγραφές

Υπήρχαν προκαθορισμένες συναντήσεις κάθε Παρασκευή στις 14:00 μετά το πέρας των μαθημάτων. Η πρώτη ώρα της συνάντησης αφορούσε σε οδηγίες και νέες παρεμβάσεις των εμψυχωτών. Η δεύτερη ώρα αξιοποιούνταν ως ώρα πρακτικού διδασκαλείου μεταξύ των μαθητών. Κάποιοι έπαιζαν των ρόλο του εκπαιδευτή (tutor) σε μικρές- μεικτές διαχειρίσιμες από το μαθητή ομάδες. Ο ρόλος αυτός άλλαζε στην πορεία του προγράμματος ( studentsact as tutors to other students)

Αξιολόγηση του αποτελέσματος και της διαδικασίας:

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τη λογική ότι θα εφαρμοζόταν ψηφιακά και εξ αποστάσεως, σύμφωνα με τη διεθνή ορολογία του Flipped Learning. Στην αρχή του προγράμματος όμως διαπιστώθηκε ότι πολλοί μαθητές αδυνατούσαν (λόγω της οικονομικής κρίσης) να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από το σπίτι τους (πολλοί δεν είχαν καν υπολογιστή!). Έτσι (ευτυχώς!) τα παιδιά από μόνα τους “αναποδογύρισαν την τάξη!”. Έπαιξαν το ρόλο του βοηθού-καθοδηγητή για τους πιο αρχάριους ή για τα νέα μέλη στην ομάδα.

Επιλέξαμε τη μουσική ως πεδίο αλληλεπίδρασης, γιατί τα περισσότερα μέλη είχαν έφεση προς αυτή, αλλά και υπήρχε η ανάγκη για δημιουργία, έκφραση και συνεργατικότητα. Έγινε σύνδεση διαθεματικά με τα μαθηματικά και την πληροφορική. Παρουσιάστηκαν διάφορα αριθμητικά συστήματα, τρόποι διδασκαλίας – μάθησης από διαφορετικούς πολιτισμούς (Ινδία – Κίνα – Ευρώπη – Αμερική). Καταλήξαμε ότι πίσω από τη μουσική και τον κρυφό κώδικά της, υπάρχουν τα μαθηματικά. Βασιστήκαμε σε αυτά και παρουσιάσαμε αλγορίθμους εκμάθησης και απομνημόνευσης μελωδιών και ρυθμικών μερών.

Η ομάδα δεχόταν νέους μαθητές μέχρι την τελευταία εβδομάδα. Υπήρξε μαθητής που βγήκε στη σκηνή με την κιθάρα του έχοντας μονάχα ενός μήνα εμπειρία!

Το αποτέλεσμα κρίνεται επιτυχές σύμφωνα με τη γνώμη των εκπαιδευτικών, γονέων, συμμαθητών στους οποίους παρουσιάστηκαν ζωντανά τα εξαγόμενα του προγράμματος

Η διαδικασία δε λειτούργησε σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα του όρου, λόγω έλλειψης τεχνολογικού εξοπλισμού στους μαθητές και παντελούς προηγούμενης άγνοιας του όρου της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στην εκπαιδευτική πρακτική (για τους μαθητές).

Η αντιστροφή της τάξης, έγινε με αντιστροφή του ρόλου μεταξύ των μαθητών (εκπαιδευτής-εκπαιδευόμενος).

Η εργασία παρουσιάστηκε με τη συμμετοχή 30 μαθητών. Ερμήνευσαν ζωντανά 13 μουσικά κομμάτια στην Ανδρόγεω στο Ηράκλειο Κρήτης στις 7-5-15 ώρα 21:00, συμμετέχοντας σε μικρές (ζωντανά) διαδραστικές ομάδες (ακόμα και κατά την παρουσίαση!)

 

Στο πλαίσιο του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω δραστηριότητες:

Εκμάθηση θεωρίας της μουσικής και πρακτική άσκηση με μουσικά όργανα

Επίδειξη διαφόρων εγχόρδων και η αρχή λειτουργίας των

Διαδραστικές μικρές συναυλίες στην τάξη

Ενορχηστρώσεις και μουσικοί αυτοσχεδιασμοί

 

Σύντομη Αξιολόγηση:

Οι στόχοι δεν επετεύχθησαν στο έπακρο. Αρχικά ξεκινήσαμε με τη μελέτη της σχέσης των μαθηματικών και της μουσικής. Η πορεία που είχε σχεδιαστεί άλλαξε κατά την υλοποίηση, διότι τα περισσότερα άτομα δε συμμετείχαν με συνέπεια στο πρόγραμμα, δεν υπήρχε ο κατάλληλος εξοπλισμός στο σπίτι (διαδίκτυο ή μουσικά όργανα), δεν υπήρξε ομοψυχία στην προσέγγιση του θέματος.

Η παραλλαγή του flipped learning που εφαρμόσαμε κρίνεται ως “καλή πρακτική” εφαρμογής για νέες παρεμβάσεις από άλλους εκπαιδευτικούς. Οι μαθητές διδάσκονταν τη “νέα ύλη” (πχ γνώση νέων συγχορδιών ή ρυθμών) και επιλέγοντας τη μικρή ομάδα 3-4 ατόμων από συμμαθητές τους, αφιέρωναν το μισό χρόνο κάθε συνάντησης στην μεταξύ τους πρακτική εξάσκηση.

Ο συντονισμός στις ανοιχτές ομάδες υπήρξε πολύ χαλαρός αρχικά. Προς το τέλος, κοντά στην παρουσίαση των εξαγομένων, κάποια μέλη δεν άντεξαν την πίεση και τις αυστηρές απαιτήσεις της ορχήστρας ή δε θέλησαν να συμμετέχουν – προβληθούν λόγω ανασφάλειας στην πρακτική που απαιτούσε η χορωδία ή η ορχήστρα. Η “γενναιότητα” που επέδειξαν όσοι συμμετείχαν κρίνεται εντυπωσιακή! Η τελική όσμωση έχει να κάνει με την ισότιμη συμμετοχή στην ομάδα και το χαρακτήρα του παιδιού ο οποίος ακόμα διαπλάθεται (αφού κουβαλά τη μισή του προσωπικότητα υπό την επιρροή της οικογένειας και τις πρακτικές της…)

Η επίδραση στα παιδιά κρίνεται ανεπανάληπτα θετική. Για πολλά παιδιά ήδη χαράχτηκαν τα πρώτα βήματα συνεργασιών σε μουσικά σχήματα. Τα περισσότερα έμαθαν να τραγουδούν ή να συνοδεύουν με μια κιθάρα τον εαυτό τους.

Το σχολείο ενώθηκε μουσικά. Νέες ορχήστρες και φιλίες ξεκίνησαν!

Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα κατά την παρουσίαση του προγράμματος, συγκίνησαν γονείς και εκπαιδευτικούς. Υπήρξαν εντυπωσιακές ερμηνείες και καθοριστικές εκκινήσεις νέων μουσικών. Δόθηκε η υπόσχεση, οι μαθητές να “διδάξουν” στα νέα μέλη την επόμενη χρονιά: έγινε πρόσκληση ακόμα και σε γονείς που κάποτε έχασαν την “επαφή” στη διδακτική πορεία.

Μετά από την παρουσίαση, ομόφωνα θα μπορούσαμε να αποφανθούμε ότι η άποψη των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών, μαθητών, συναδέλφων του σχολείου, γονέων για το πρόγραμμα ήταν άριστη

Για την καλύτερη οργάνωση, υλοποίηση και παρουσίαση του προγράμματος απαιτούνται: 

Η δημιουργία ένός χώρου στο σχολείο στον οποίο τα παιδιά θα μπορούν να ταιριάξουν νέες ορχήστρες, να πειραματιστούν, να ακούσουν καλή μουσική. Ένα ηχομονωμένο εργαστήριο Πολυμέσων!

Η λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης μουσικών οργάνων για μαθητές που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν κάποιο μουσικό όργανο με το οποίο θα ήθελαν να έρθουν σε επαφή.

Για την επόμενη σχολική χρονιά, προτείνουμε τα εξής θέματα σεμιναρίων / εργαστηρίων:

Βιωματικό σεμινάριο για το Ριζίτικο τραγούδι, για καλαθοπλεκτική και για κατασκευή μουσικών οργάνων