Γράφει η Μηλαθιανάκη Γιασεμή, PhD EHU/UPV, Med,
Φιλόλογος – Ειδική Παιδαγωγός ΕΑΕ στο 6ο Γυμνάσιο Ηρακλείου Κρήτης
Βία στα σχολεία
Την Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2024, καθώς και την Τρίτη 16 Ιανουαρίου το Χαμόγελο του Παιδιού με την ψυχολόγο, κυρία Παπαδάτου Φωτεινή, πραγματοποίησε βιωματική δράση για το σχολικό εκφοβισμό, στους μαθητές της Α΄ τάξης του 6ου Γυμνασίου Ηρακλείου, σε μια προσπάθεια πρόληψης, ευαισθητοποίησης και αντιμετώπισης του φαινόμενου, που τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο μαστίζει τις μαθητικές-σχολικές κοινότητες. Σκοπός ήταν οι μαθητές/-τριες να μάθουν να προστατεύουν και να σέβονται τόσο τον εαυτό τους όσο και τους ανθρώπους του κοινωνικού τους περιβάλλοντος με ευρύτερο στόχο την προαγωγή της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και της αποδοχής της διαφορετικότητας. Αυτή η πολύ σημαντική και ουσιαστική συνάντηση, για μαθητές και συναδέλφους, αποτέλεσε την αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου. Το θέμα εξάλλου είναι καθημερινά σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κάτι που καθιστά αναγκαία την κάθε δράση, την κάθε προσπάθεια!
Είναι πράγματι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι αν και ο σχολικός εκφοβισμός (Σ.Ε) ή αλλιώς bullying δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο, παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο αυτό παρουσιάζει ιδιαίτερη έξαρση. Πρόκειται για ένα αρκετά σύνθετο και πολυπαραγοντικό ζήτημα, ενώ στην εκδήλωσή του συμβάλλει η αλληλεπίδραση ψυχολογικών, οικογενειακών, κοινωνικών, γνωστικών και συναισθηματικών παραγόντων.
Από τη μια η οικονομική κρίση κι από την άλλη η πανδημία του Covid-19, οδηγήσαν τον άνθρωπο στην απομάκρυνση από την κοινωνική συναναστροφή και συνδιαλλαγή, στην έλλειψη ενσυναίσθησης αλλά και στην υιοθέτηση μιας ζωής αρκετά μοναχικής. Τα παιδιά ξέχασαν πώς είναι να μοιράζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, τα παιχνίδια τους και τα άλλα υλικά αντικείμενά, να λειτουργούν ομαδικά, να εξαρτώνται και να στηρίζουν/-νται από άλλους, να δέχονται το διαφορετικό. Ξέχασαν πώς είναι να επικοινωνούν άμεσα με τους κοινωνικούς τους εταίρους και τους σημαντικούς άλλους, με το εγγύς ανθρωπογενές και εξωγενές περιβάλλον τους.
Η οικονομική κρίση όμως και κυρίως η περίοδος της πανδημίας άλλαξαν τους όρους της επικοινωνίας, της μάθησης και της ανθρώπινης «επαφής», τους όρους του… «παιχνιδιού». Έτσι, τα παιδιά μας έμαθαν πως απλές, παραδοσιακές και φυσικές συμπεριφορές μπορούν, ή καλύτερα έπρεπε να τις επιτελέσουν με άλλον τρόπο. Τα ψηφιακά μέσα, η απρόσωπη κι αποστερημένη από συναίσθημα οθόνη, από την μία έδωσαν διέξοδο στην κοινωνική αποστασιοποίηση από την άλλη όμως αποστέρησαν βασικές κοινωνικές δεξιότητες. Η οθόνη όμως συνεχίζει να διαδραματίζει έναν ρόλο κοινωνικού «μεσάζοντα». Μια οθόνη πίσω από την οποία τα παιδιά μας μπορούν να κρύψουν τις ανασφάλειες ή τις πιθανές προσδοκίες και επιθυμίες τους, αφού τώρα πια ξέρουν ότι κανείς δεν μπορεί να τους δει…ή κανείς δεν μπορεί να αποκαλύψει την ταυτότητα τους. Ενστερνίστηκαν συμπεριφορές, αρκετά εγωιστικές και ναρκισσιστικές, προσπαθώντας να καλύψουν μονάχα τις δικές τους ατομικές ανάγκες, ξεχνώντας ή αγνοώντας αν ο διπλανός τους πάσχει, βασανίζεται ή πονά για οποιοδήποτε θέμα. Έμαθαν να κοιτάζουν αλλά όχι να βλέπουν…να βλέπουν ότι οι άνθρωποι «ψηλώνουν», γίνονται σημαντικοί όταν έχουν δίπλα τους άλλους ανθρώπους που τους νοιάζονται σε κάθε επίπεδο όχι για να καλύψουν κάποιο ίδιον συμφέρον τους, αλλά γιατί απλά επιτελούν το ρόλο που επιβάλλει η ανθρώπινη φύση τους, να ΣΕΒΟΝΤΑΙ, να ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ, να ΣΥΝΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ, να ΑΓΑΠΟΥΝ!!!!!!
Οι μαθητές θα πρέπει να μάθουν να ΜΙΛΟΥΝ, να ακούν τον ρυθμό της εσωτερικής του φωνής και να βοηθούν με την παρουσία τους τους συνανθρώπους τους. Γιατί έτσι θα εκπαιδευτούν να είναι ενεργοί, να είναι η λύση στα προβλήματα άλλων συνανθρώπων τους, να είναι η ζεστασιά και η θαλπωρή στις δύσκολες και μοναχικές στιγμές τους…να είναι παρόντες ενεργά…γιατί πολλές φορές η σιωπή είναι εξίσου οδυνηρή για τα θύματα. Έτσι, όταν προβάλλουν τις θέσεις και τα θέλω τους, όταν εντάσσουν στη σφαίρα του κοινωνικού τους γίγνεσθαι και τους συμμαθητές τους, τους φίλους τους και τους σημαντικούς άλλους, μαθαίνουν να κινητοποιούνται και να κινητοποιούν, να καθορίζουν και να καθορίζονται κοινωνικά, δημιουργώντας προϋποθέσεις για «καλές κοινωνικές πρακτικές».
Η λύση λοιπόν; Η λύση θα πρέπει να αναζητηθεί στον τρόπο που οι φορείς κοινωνικοποίησης και εκπαίδευσης στέκονται απέναντι στα προβλήματα κοινωνικής παθογένειας! Η οικογένεια, οι φίλοι, το σχολείο, οι άνθρωποι του πνεύματος οφείλουν να διδάξουν μαθήματα άλλα. Η ενσυναίσθηση, η αγάπη και το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο θα πρέπει να είναι το πρώτο νέο αντικείμενο διδασκαλίας! Μόνο προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί και πρέπει να κινηθεί το σχολείο της νέας εποχής. Μόνο προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η σύγχρονη οικογένεια! Μόνο έτσι μπορεί να λειτουργήσει ομαλά η σύγχρονη κοινωνία! Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας διαφορετικά!
Ευχαριστούμε θερμά το «Χαμόγελο του Παιδιού» και προσωπικά την ψυχολόγο του οργανισμού, κυρία Παπαδάτου Φωτεινή για τις υπέροχες σκέψεις, ιδέες και συμβουλές που μοιράστηκε με τους μαθητές του σχολείου μας και που αποτέλεσαν την αφορμή για αυτό το άρθρο!
Με εκτίμηση οι καθηγητές του προγράμματος
Μηλαθιανάκη Γιασεμή, ΠΕ02
Τσαγκαράκη Μαρία, ΠΕ03
Δασκαλάκη Σοφία, ΠΕ 02
Μαναβάκης Μανόλης, ΠΕ 06
Κατσελάκης Μανόλης, ΠΕ 03
Η διεύθυνση του σχολείου και οι διδάσκοντες
